Da bị cháy nắng luôn là nỗi âu lo cho những người thích đi ra ngoài vào bữa sáng. Không chỉ dừng lại ở việc mất mỹ quan mà mối nguy hiểm còn vượt xa bất kỳ cơn đau, mẩn đỏ và khó chịu ngắn hạn nào. Cháy nắng làm da bị lão hóa và là nguyên nhân hàng đầu trong phần lớn các trường hợp gây ung thư ác tính.
Da bị cháy nắng gây nguy hiểm cho sức khỏe của mỗi người
Table of Contents
Cháy nắng là gì?
Cháy nắng là một phản ứng khi da bị tổn thương bởi bức xạ cực tím (UV) đối với các lớp ngoài cùng của da. Trong đó melanin có nhiệm vụ trung tâm bảo vệ làn da ra khỏi tia nắng mặt trời, melanin hoạt động bằng cách làm sẫm màu da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời không được bảo vệ. Lượng Melanin bạn sản xuất mỗi ngày phụ thuộc bởi di truyền, đó là lý do tại sao một số người bị cháy nắng trong khi những người khác bị rám nắng.
Cả hai đều là dấu hiệu tổn thương tế bào da. Ở những người có lượng melanin thấp, việc tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời mà không có biện pháp bảo vệ có thể khiến các tế bào da đỏ lên, sưng tấy và tổn thương, còn được gọi là bỏng. Bỏng nắng có thể từ nhẹ cho đến nặng.
Da bị cháy nắng khiến bong tróc da và có thể nhiễm trùng
Sau khi bị cháy nắng, bạn có thể bắt đầu bị bong da. Đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đang cố gắng loại bỏ các tế bào bị hư hại. Đừng bao giờ tự lột da, hãy để nó tự đào thải một cách tự nhiên, bạn có thể tìm hiểu thêm một số thông tin về cháy nắng phía dưới để hiểu hơn.
Những điều bạn cần biết về da bị cháy nắng
- Mức độ của cháy nắng phụ thuộc vào loại da: Loại da quyết định mức độ nhạy cảm của bạn, những người có làn da trắng sẽ có nguy cơ cao bị cháy nắng nhất. Nhưng thật ra dù bạn là loại da gì thì bất cứ ai cũng có thể bị bỏng.
- Ngay cả khi không bị bỏng, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời làm tăng nguy cơ ung thư da. Ngay cả khi bạn có làn da rám nắng hoặc loại da sẫm màu và da không bị đỏ, thì ánh nắng mặt trời vẫn có thể gây tổn thương tế bào dẫn đến ung thư.
- Chỉ số UV là một nhân tố: Mặt trời thay đổi cường độ theo mùa, thời gian trong ngày và vị trí địa lý. Chỉ số tia cực tím cao có nghĩa là làn da không được bảo vệ sẽ bị bỏng nhanh hơn và nghiêm trọng hơn. Hãy cẩn thận, đặc biệt là vào thời gian mặt trời có chỉ số UV mạnh nhất. Nhưng ngay cả khi chỉ số thấp thì rủi ro vẫn còn, tốt nhất là hãy bảo vệ da mỗi ngày và bất cứ thời gian nào.
- Da bị cháy nắng mặc dù trời không có nắng: Hãy cẩn thận ngay cả khi mặt trời không chiếu sáng. Có tới 80 phần trăm tia UV có thể xuyên qua các đám mây.
- Màu hồng nhạt vẫn xấu: Dù nhẹ đến đâu, mỗi vết bỏng đều là dấu hiệu làn da của bạn bị tổn thương, có thể dẫn đến lão hóa sớm và ung thư da.
Nguy cơ da bị cháy nắng tiềm ẩn
- Da bị cháy nắng thường xuyên làm tăng nguy cơ ung thư. Đối với những người da trắng, đặc biệt là những người có khuynh hướng di truyền, cháy nắng góp phần làm tăng mức độ khối u ác tính. Nghiên cứu cho thấy rằng các tia UV gây hại cho da cũng có thể làm thay đổi gen ức chế khối u, khiến các tế bào bị tổn thương ít có cơ hội sửa chữa trước khi tiến triển thành ung thư.
- Những người làm việc hoặc chơi thể thao ngoài trời có nguy cơ bị cháy nắng thường xuyên hơn, có thể dẫn đến ung thư da.
- Tổn thương da tích tụ theo thời gian. Một vết cháy nắng trong quá khứ hoặc gần đây cũng làm tăng gấp đôi khả năng bạn phát triển khối u ác tính sau này. Càng bỏng nhiều, nguy cơ ung thư da càng cao. Nguyên do chính gây ung thư là do tia cực tím còn động lại trong da, vì vậy có thể xảy ra ngay cả khi không có vết bỏng rõ ràng. Theo nghiên cứu cho rằng từ năm vết cháy nắng trở lên sẽ làm tăng gấp đôi nguy cơ làm khối u ác tính tăng trưởng, tệ hơn là có thể gây chết người.
Điều trị da bị cháy nắng và cứu trợ dành cho người lớn
Da bị cháy nắng phải làm sao?
1. Nhanh chóng Hạ nhiệt
Nếu bạn đang ở gần một bể bơi hoặc biển hãy ngâm mình thật nhanh để làm mát da, nhưng chỉ trong vài giây để không kéo dài thời gian tiếp xúc với tia UV ngoài trời. Sau đó che chắn và ra khỏi ánh nắng mặt trời ngay lập tức.
- Tiếp tục làm mát vết bỏng bằng gạc lạnh.
- Bạn có thể dùng nước đá để làm nước đá chườm lạnh, nhưng lưu ý không chườm đá trực tiếp lên vết cháy nắng.
- Bạn cũng có thể tắm nước mát hoặc tắm bồn nhưng không quá lâu vì có thể làm khô da, tránh dùng xà phòng có tính tẩy mạnh vì có thể gây kích ứng da nhiều hơn.
- Nên tắm mát với baking soda.
- Sau khi tắm nên thoa lotion lô hội, kem dưỡng ẩm hoặc kem hydrocortisone 1% không kê đơn lên vùng da bị ảnh hưởng nhiều lần trong ngày.
- Hãy thử làm mát sản phẩm trong tủ lạnh trước khi áp dụng để có thêm sự thoải mái và nhẹ nhàng.
- Bỏ qua các sản phẩm có chứa cồn, có thể làm khô da thêm.
2. Dưỡng ẩm
Trong khi da vẫn còn ẩm, hãy sử dụng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, nhớ không dùng sản phẩm chứa dầu hoặc thuốc mỡ gốc dầu, vì những loại thuốc này có thể giữ nhiệt và làm cho vết bỏng nặng hơn. Hãy thường xuyên bôi kem dưỡng ẩm để giữ ẩm cho vùng da bị bỏng hoặc bong tróc trong suốt thời gian điều trị.
3. Sử dụng thuốc giảm viêm
Hãy dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như ibuprofen, naproxen hoặc aspirin khi có dấu hiệu đầu tiên của cháy nắng để giảm bớt sự khó chịu và viêm nhiễm. Bạn có thể tiếp tục dùng NSAID theo chỉ dẫn trên nhãn cho đến khi vết bỏng đỡ hơn. Bạn cũng có thể sử dụng kem cortisone 1% không kê đơn theo chỉ dẫn trong vài ngày để giúp làm dịu mẩn đỏ và sưng tấy, nha đam cũng có thể làm dịu vết bỏng nhẹ và thường được coi là an toàn.
Sau khi thuốc thấm hoàn toàn, hãy tiếp tục chườm mát để giảm khó chịu. Bạn nên mặc quần áo rộng rãi, mềm mại, thoáng khí để tránh kích ứng da thêm và cách ly với ánh nắng mặt trời cho đến khi vết cháy nắng lành lại.
4. Bổ sung nước
Việc bổ sung nước giúp ngăn ngừa tình trạng mất nước. Da bị cháy nắng hút chất lỏng lên bề mặt da và ra khỏi cơ thể. Đảm bảo uống nhiều nước và đồ uống thể thao để thay thế chất lỏng cơ thể bị mất và bổ sung chất điện giải. Điều này sẽ giúp vết bỏng của bạn mau lành hơn. Điều quan trọng là phải bù nước bằng cách uống thêm chất lỏng, bao gồm nước và đồ uống thể thao giúp bổ sung chất điện giải, kiên trì uống nước hằng ngày sẽ giúp vết thương của bạn lành lại.
5. Đi khám bác sĩ
Bạn nên tìm kiếm sự trợ giúp y tế nếu bạn bị phồng rộp nghiêm trọng trên một phần lớn cơ thể, bị sốt và ớn lạnh hoặc choáng váng, lú lẫn. Đừng gãi hoặc làm vỡ mụn nước, có thể dẫn đến nhiễm trùng bao gồm các vệt đỏ hoặc chảy mủ. Việc bị cháy nắng nhiều lần khiến bạn có nguy cơ mắc ung thư da và lão hóa da sớm. Hãy Xem lại hướng dẫn chống nắng và lên kế hoạch bảo vệ bản thân khỏi ánh nắng mặt trời.
Điều trị cháy nắng cho trẻ em
Da của bé mềm mại và dễ bị tổn thương hơn người lớn rất nhiều vì vậy sẽ có cách điều trị thích hợp để không làm vết thương trở nên trầm trọng hơn. Tuy da trẻ em có tốc độ lành nhanh hơn da người lớn, nhưng nó cũng ít có khả năng tự bảo vệ khỏi tổn thương bên ngoài.
Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi không bao giờ được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Trẻ sơ sinh trên 6 tháng tuổi nên được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời và đeo kính râm ngăn tia cực tím để bảo vệ mắt, nếu con bạn bị cháy nắng thì hãy làm theo các hướng dẫn sau:
- Tắm trong làn nước để làm mát da.
- Đối với trẻ dưới 1 tuổi, cháy nắng cần được coi là trường hợp khẩn cấp vì vậy hãy gọi cho bác sĩ của bạn ngay lập tức
- Đối với trẻ từ 1 tuổi trở lên, hãy gọi cho bác sĩ nếu vùng vết thương bị đau dữ dội, phồng rộp và trẻ có dấu hiệu hôn mê hoặc sốt trên 101○ F (38,3○ C).
- Cháy nắng có thể gây mất nước vì vậy hãy cho con bạn uống nước khoáng, nước trái cây để cung cấp chất lỏng cho cơ thể. Liên hệ với bác sĩ nếu trẻ không đi tiểu thường xuyên, đây là một trường hợp khẩn cấp.
- Thoa kem dưỡng ẩm nhẹ để làm dịu da, chú ý đừng chà xát mà hãy nhẹ nhàng
- Thoa kem dưỡng da calamine cũng rất hữu ích, nhưng nhớ rằng không sử dụng loại có thêm chất kháng histamine.
- Không bôi cồn, có thể làm da quá lạnh.
- Không sử dụng bất kỳ loại kem dược phẩm nào như hydrocortison hoặc benzocaine trừ khi được bác sĩ nhi khoa hướng dẫn.
- Giữ con bạn tránh ánh nắng mặt trời hoàn toàn cho đến khi vết cháy nắng lành lại.
- Thực hành chống nắng và đảm bảo rằng bất kể con bạn đi đâu, chỉ số an toàn của tia UV phát ra từ ánh nắng mặt trời đều phải được dự tính.
Tổng kết
Như những thông tin phía trên Jenacare vừa chia sẻ, bây giờ bạn đã trang bị đủ kiến thức để đối phó khi da bị cháy nắng rồi đấy. Bạn hãy nhớ rằng những lời khuyên này sẽ chỉ giúp làm dịu vết cháy nắng của bạn trong một thời gian, để việc điều trị có hiệu quả và tận gốc thì quan trọng nhất vẫn tùy thuộc vào bạn. Vì vậy trong mùa hè này bạn phải tự bảo vệ mình trong lần tới khi ra ngoài nhé !
